-
-
- Oturma Plakası (OP) / Settlement Plate (SP)
Kazı tabanında toplam oturma ölçümü için blokaj dolgu tabanında belirli noktalara, yaklaşık 1m x1m boyutlu ızgara plakalar, yerleştirilerek ölçümler topografik yöntemlerle yürütülecektir. Kurulumlarda, plakalar temel kazı taban kotuna yerleştirildikten sonra, ölçüm tijleri bağlanacak, ABS/PVC muhafaza borusu ile dolgu imalatına paralel yükseltilecektir. Her yükseltmede ölçüm tiji tepesine yerleştirilen mini prizma topografik ölçüm başlığı taşınacaktır.
Şekil 33 Oturma plakası genel görünüş
-
-
-
- Oturma Plakası Yerleştirilmesi
Kazı tabanında toplam oturma ölçümü için, yaklaşık 1m x1m boyutlu ızgara plakalar yerleştirilerek ölçümler topografik yöntemlerle yürütülecektir. Kurulumlarda, plakalar temel kazı taban kotunda teşkil edilen kum yastık tokmaklanarak sıkıştırılarak üzerine gönyeli bir şeklide yerleştirilmektedir. Izgara dengeye alındıktan ve üzeri yine kumla örtülüp korumaya alındıktan sonra, normal dolgu aşamasına geçilmektedir. Ölçüm tiji ve ABS/PVC muhafaza borusu ile birlikte dolgu imalatına paralel yükseltilecektir. Her yükseltmede ölçüm tiji tepesine yerleştirilen mini prizma topografik ölçüm başlığı taşınacaktır.
Şekil 34 Oturma plakası yerleşimi için şematik ve genel görünüş
-
-
- Manyetik Oturma Kolonu (MOK) / Magnetic Settlement Column (MSC)
Manyetik oturma kolonu (manyetik ekstansometreler), inşaat, madencilik ve tünel açma işlerinde dolgunun sıkışması ve altındaki Zemin tabakalrındaki oturmaları veya kabarmaları izlemek için sondaj kuyularına ve dolgulara yerleştirilmektedir. Manyetik oturma kolonundan elde edilen veriler, toplam yüzey oturmasına ilave olarak tabakalardaki oturmanın miktarını da belirlemek maksadıyla kullanılmaktadır.
Ölçüm ekipmanı, çelik tel ile takviye edilmiş ve izole edilmiş şerit metreden müteşekkildir ve bir makara üzerinde muhafaza edilmektedir. Kuyu boyunca tesis edilmiş olan ölçüm borusu atrafına belirli aralıklarla yerleştirilen mıknatıslı halka derinlikleri manyetik alana hassas bir anahtarlama mekanizması ile tesbit edilmektedir. Kuyu içinde bacaklı mıknatıslı halkalar (spider magnet), dolguda plakalı mıknatıslı halka (plate magnet) kullanılmaktadır. Kuyudaki bacaklı halkanın yaylı çelik ayakları kuyu içinde açıldıktan sonra çevresindeki zemine saplanır ve oturmalar veya kabarmalar oluştukça aşağıya veya yukarı doğru hareket etmektedr. Okumalar, manyetik halkaların derinliğini belirlemek maksadıyla ölçüm borusu boyunca bir prob yukarı çekilerek okuma alınır. Prob manyetik alana girdiği zaman manyetik alana hassas anahtar kapanır, ışık ve zil uyarıları aktif hale geçer. Daha sonra operator tarafından 1mm hassasiyetteki şerit metre üzerinden halka derinliğini okunarak not edilir. Boru oturmalardan etkilenmeyen bir zemin tabakasına soketlendiği zaman her manyetik halkanın derinliği borunun en alt noktasına sabitlenmiş bir taban mıknatıslı halkasına (datum magnet) göre referans alınır. Oturma veya kabarma miktarları mıknatısın mevcut derinliği ile sıfır okumasındaki derinliği arasındaki farktan belirlenmektedir.
Şekil 30 Manyetik Oturma Kolonu ve bileşenlerinin genel görünüşü
-
-
-
- Manyetik Oturma Kolonu Yerleştirilmesi
Bacaklı mıknatıslı halkalar, ölçüm borusu indirilirken planlanan derinliklerde olması için boruya dikkatlice monte edilmelidir. Boru yerleştirildikten sonra, bacaklı halka yaylı çelik ayakları bulunduğu seviyede çevresindeki zemine saplanabilmeleri için serbest bırakılmalıdır. Her bacaklı halka seviyesi potansiyel hareket bölgesinde manşonlara yakın noktalara gelmeyecek şekilde işartelenmelidir. Kuyuya indirme esnasında halkaların sıyrılmaması için boruya hasar vermeyecek şekilde çentik atılabilir veya bir bant vasıtası ile hafifçe sabitlenebilir.
Şekil 31 Manyetik Oturma Kolonu yerleşimi için şematik ve genel görünüş
Bacaklı mıknatıslı halkalar ölçüm borusu üzerinde ilgili seviyeye yerleştirildikten sonra yaylı çelik ayaklar bastırılarak kapatılır ve geçici olarak güvenlik maksadıyla plastik kelepçeler ile bağlanmaktadır. Bacaklı mıknatıs halkalarının yaylı çelik ayakları kağıt maskeleme bandı kullanılarak (bant özelliklerine bağlı olarak 5-10 tur sarılarak sabitlenmektedir) kuyuya indirildikten bir süre sonra açılmasına imkan verecek bir mekanizma tesis edilmektedir. Bacakların kuyuda prematür açılmaması için bant tur sayısı miktarı yüzeyde enjeksiyon/su malzemesi dolu bir kovada deneme yanılma yöntemi ile tesbit edilmektedir. Emniyet plastik kelepçeleri bacaklı mıknatıslı halkalardan kuyuya indrme işleminden hemen once çıkarılmaktadır. Ölçüm borusu kuyuya indirildikten sonra mevcut zemin koşullarına uygun bentonit-çimento-su karışımından oluşan enjkesiyonla doldurulmaktadır. Enjeksiyon karışımı sahada mühendis ile birlikte belirlenecektir.
Şekil 32 Bacaklı mıknatıslı halka, taban mıknatıslı halka ve plaka mıknatıslı halka